CÂU CHUYỆN VỀ HAI CON BỌ NHẢY VÀ SỰ HÌNH THÀNH NIỀM TIN GIỚI HẠN
Bạn có biết, khi môi trường sai, ngay cả những gì bạn tự tin nhất cũng sẽ trở nên rụt rè?
Có hai con bọ nhảy được nuôi tách biệt, một trong lọ mở, một trong lọ có nắp. Con đầu tiên cứ thế nhảy cao, thoải mái, không giới hạn. Con còn lại, mỗi lần bật lên là bị đập đầu vào nắp, đau đớn. Sau nhiều lần, nó bắt đầu nhảy thấp dần cho đến khi… không còn dám nhảy nữa.
Một thời gian sau, người ta mở nắp và thả cả hai ra ngoài môi trường tự do, điều kỳ lạ xảy ra:
Con từng sống trong lọ mở vẫn nhảy cao như chưa từng có rào cản. Con còn lại dù chẳng còn chiếc nắp nào giữ lại, nó vẫn chỉ nhảy thấp như cũ.
Không phải vì nó không thể.
Mà vì nó đã quen với việc không dám.
Trong cuộc đời của chúng ta, có rất nhiều người giống như con bọ thứ hai:
Bạn có tiềm năng. Bạn từng muốn vươn xa. Nhưng rồi từng chút một, môi trường xung quanh khiến bạn “nhảy thấp” đi.
Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là “sự bất lực học được” còn trong NLP đây chính là cơ chế hình thành những “niềm tin giới hạn”. Môi trường không chỉ ảnh hưởng đến hành vi. Nó lập trình lại thói quen, niềm tin và định nghĩa về khả năng của chính bạn. Nếu bạn đặt một người có tố chất vào môi trường đầy giới hạn, họ cũng sẽ dần thu mình lại, sống cầm chừng, và đánh mất bản thân lúc nào không hay.
NIỀM TIN GIỚI HẠN HÌNH THÀNH NHƯ THẾ NÀO?
Câu chuyện về hai con bọ nhảy là một ẩn dụ sinh động cho cách một niềm tin giới hạn được hình thành trong tâm trí con người.
Vậy niềm tin là gì? Niềm tin là những ý kiến hay cách nhìn mà chúng ta nắm giữ sâu sắc về thế giới – những gì chúng ta cho là chân lý, là “sự thật”, và đó thực chất chỉ là sự khái quát hoá mà chúng ta tạo ra về thế giới chứ không phải bản chất của sự vật, sự việc. Không có niềm tin tốt hay xấu, sai hay đúng mà chỉ có niềm tin giới hạn và niềm tin mang lại sức mạnh.
Và niềm tin giới hạn mà chúng ta đang nắm giữ có thể được hình thành ngay từ thời thơ ấu, trong giai đoạn từ 0 – 7 tuổi mà NLP gọi đó là giai đoạn đóng dấu.
Trong giai đoạn này bộ não của trẻ hoạt động giống như một “miếng bọt biển” có thể hấp thụ toàn bộ lời nói, hành vi, thái độ từ cha mẹ và những trải nghiệm từ môi trường xung quanh. Lúc này, trẻ chưa có bộ lọc phán đoán đúng sai, nên mọi điều được nghe và trải nghiệm đều được đóng dấu vào tiềm thức như sự thật tuyệt đối, đều có sức mạnh như “chiếc nắp lọ thuỷ tinh” vô hình, in hằn thành niềm tin sâu trong tâm trí.
Ví dụ một đứa trẻ thường xuyên bị mắng khi làm sai có thể dần hình thành kết luận: “Mình thật vô dụng”. Một đứa trẻ khác mỗi lần bộc lộ cảm xúc lại bị gạt đi, sẽ học được rằng: “Thể hiện cảm xúc là không an toàn”. Và khi những niềm tin này đã in sâu trong tiềm thức, chúng trở thành chiếc nắp giới hạn khiến con người tự thu hẹp bản thân, ngay cả khi môi trường thực tế sau này đã thay đổi.
Điều đó có nghĩa là, cũng giống như những chú bọ nhảy, chúng ta thường không bị giới hạn bởi thực tế mà bởi ký ức và những trải nghiệm đã in dấu trong tiềm thức. Sau giai đoạn này, não bộ tiếp tục thu thập trải nghiệm mới, nhưng đa phần chỉ củng cố và “chứng minh” cho những niềm tin đã được “đóng dấu” từ trước. Đây chính là lý do nhiều người trưởng thành vẫn bị ràng buộc bởi những giới hạn tưởng chừng vô lý, bắt nguồn từ thời thơ ấu. Và nếu không nhận ra, chúng ta sẽ tiếp tục sống trong một “chiếc lọ vô hình” mà chính mình không biết đang tồn tại
NIỀM TIN GIỚI HẠN CẢN TRỞ KHẢ NĂNG HÀNH ĐỘNG
Câu chuyện về hai con bọ nhảy nhắc chúng ta một sự thật : môi trường là một trong những yếu tố quyết định hình thành nên những niềm tin giới hạn. Những chiếc nắp lọ vô hình xuất hiện trong rất nhiều khía cạnh của cuộc sống.
Trong tình yêu, nếu một người lớn lên trong một gia đình mà tình cảm hiếm khi được bày tỏ, thiếu thốn sự quan tâm, sẽ giống như chú bọ quen va vào nắp, họ quen với cảm giác “không được yêu thương đủ đầy”. Họ học được rằng bộc lộ cảm xúc là nguy hiểm, là vô ích. Khi trưởng thành, họ bước vào mối quan hệ với niềm tin: “Mình không xứng đáng được yêu thương”, và vì thế, họ vô thức thu mình lại, chỉ dám yêu trong giới hạn an toàn, giống như chú bọ nhảy không còn dám bật cao sau những va đập liên tiếp.
Trong công việc, một nhân viên nhiều lần bị phê bình nặng lời trước tập thể cũng chẳng khác gì bị chiếc nắp đè xuống. Môi trường đó khiến họ tin rằng mình không đủ giỏi, từ đó họ trở nên dè dặt, tránh thử thách, không dám thử sức ở vị trí cao hơn, và từ đó đánh mất cơ hội phát triển. Không phải vì họ không có năng lực mà vì niềm tin giới hạn đã giam họ trong chiếc lọ vô hình của chính mình.
Ngay cả với tiền bạc, môi trường gia đình cũng có thể là “nắp lọ” đầy quyền lực. Những câu nói quen thuộc như “Tiền khó kiếm lắm” hay “Người giàu thường không tử tế” gieo vào tâm trí trẻ thơ niềm tin rằng giàu có là điều nguy hiểm hoặc khó khăn. Khi trưởng thành họ ngần ngại nắm bắt cơ hội tài chính, sống mãi trong cảm giác thiếu thốn, mặc dù thế giới ngoài kia đã mở ra rất nhiều cánh cửa.
Khởi nghiệp cũng là một ví dụ điển hình. Nếu một người chứng kiến cha mẹ hoặc người thân thất bại nặng nề khi làm ăn, thì trải nghiệm đó trở thành “chiếc nắp” trong tâm trí. Niềm tin “kinh doanh = mất mát” khiến họ suốt đời do dự, chỉ dám đứng ngoài quan sát. Cơ hội có thể ở ngay trước mắt, nhưng họ tự kìm mình lại, giống như bọ nhảy không còn tin rằng có thể chạm tới bầu trời.
Bạn thấy đó, trong tất cả những khía cạnh trên, môi trường đều đã để lại dấu ấn, tạo nên những “nắp giới hạn” trong tâm trí. Và điều đáng buồn là, giống như con bọ nhảy, chúng ta sống nhỏ bé hơn khả năng thật sự và thường không nhận ra chiếc nắp ấy đã biến mất từ lâu, rằng mình hoàn toàn có khả năng bật cao hơn, bay xa hơn, nếu dám thử một lần nữa.
Vậy làm thế nào để tháo bỏ “chiếc nắp vô hình” đó? Làm thế nào để ta tự tin nhảy cao thêm lần nữa? Câu trả lời là NLP. NLP không chỉ giúp ta nhận diện niềm tin giới hạn mà còn dẫn dắt ta thay thế chúng bằng những niềm tin trao quyền, niềm tin tạo nên sức mạnh, mở ra không gian mới nơi ta dám nhảy cao hơn.
NLP – GIẢI PHÁP XOÁ BỎ NIỀM TIN GIỚI HẠN
Nếu chiếc nắp vô hình được hình thành từ môi trường và trải nghiệm quá khứ, thì Coaching NLP chính là cách để bạn nhìn thấy và tháo bỏ nó. NLP (Neuro-Linguistic Programming) là một phương pháp khoa học nghiên cứu về tư duy, ngôn ngữ và hành vi, cho phép chúng ta “lập trình” lại những khuôn mẫu vô thức vốn đang điều khiển cuộc sống hàng ngày.
Trong tiến trình coaching, bạn sẽ được dẫn dắt để:
Nhận diện chiếc nắp vô hình: Tìm ra niềm tin giới hạn nào đang kìm hãm bạn – đôi khi là những điều bạn không hề nhận ra vì chúng đã ăn sâu từ thơ ấu.
Khám phá nguồn gốc: Hiểu được niềm tin ấy được hình thành như thế nào, từ trải nghiệm nào trong môi trường sống.
Đổi khung niềm tin: Thay đổi cách nhìn nhận về sự việc, biến trải nghiệm cũ từ rào cản thành bài học và nguồn sức mạnh.
Thay thế bằng niềm tin tạo ra sức mạnh: Xây dựng một hệ thống niềm tin mới giúp bạn bật cao hơn, xa hơn – để khi chiếc nắp được gỡ bỏ, chú bọ nhảy có thể tự tin trở về đúng với khả năng vốn có.
Điều đặc biệt là Coaching NLP không phải là việc “ai đó khuyên bạn phải làm gì”, mà là một tiến trình khai mở. Chính bạn sẽ là người tìm ra câu trả lời và giải pháp phù hợp nhất cho bản thân, với sự hỗ trợ của người coach như một tấm gương phản chiếu.
Khi chiếc nắp giới hạn được tháo bỏ, bạn sẽ nhận ra rằng những gì từng nghĩ là bất khả thi, hóa ra chỉ là ảo ảnh của quá khứ. Và từ khoảnh khắc đó, bạn có thể bắt đầu sống trọn vẹn hơn – tự do, tự tin và đầy sức bật.
Bạn thấy đấy, niềm tin giới hạn không phải là sự thật tuyệt đối về bạn, mà chỉ là chiếc nắp vô hình từng được môi trường đặt lên tâm trí. Khi nắp được tháo bỏ, bạn sẽ ngạc nhiên nhận ra mình vốn đã có khả năng bật cao hơn, bay xa hơn rất nhiều.
Và bạn không cần phải đi một mình trên hành trình này. Với Coaching NLP, bạn có một người đồng hành giúp soi sáng “chiếc nắp” đang kìm hãm, rồi cùng bạn từng bước tháo gỡ nó. Từ đó, bạn được tiếp thêm sức mạnh để xây dựng những niềm tin mới – những niềm tin trao quyền, giúp bạn thực sự sống đúng với tiềm năng vốn có.
Nếu bạn đã sẵn sàng thoát khỏi những chiếc nắp vô hình và viết lại câu chuyện cuộc đời mình, hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng một buổi coaching trải nghiệm NLP. Đôi khi, chỉ cần một bước nhỏ, bạn sẽ mở ra cả một bầu trời mới.
Đặt lịch hẹn coaching và tìm hiểu thêm về NLP tại đây
Hãy cho phép bản thân cơ hội này. Bởi vì bạn xứng đáng được tự do, xứng đáng được yêu thương, và xứng đáng chạm tới bầu trời rộng mở của chính mình.
Xem thêm video để hiểu rõ về NIỀM TIN GIỚI HẠN
Câu hỏi thường gặp về niềm tin giới hạn và Coaching NLP
1. Niềm tin giới hạn là gì?
Là những suy nghĩ hoặc kết luận vô thức mà bạn tin là đúng, nhưng thực ra đang ngăn cản bạn phát huy hết tiềm năng.
2. Niềm tin giới hạn hình thành khi nào?
Thường từ giai đoạn 0–7 tuổi (giai đoạn đóng dấu theo NLP), khi trẻ hấp thụ toàn bộ trải nghiệm từ môi trường xung quanh.
3. Coaching NLP có giúp gỡ bỏ niềm tin giới hạn không?
Có. NLP giúp bạn nhận diện, đổi khung và thay thế niềm tin giới hạn bằng niềm tin sức mạnh
4. Coaching NLP có an toàn không?
Hoàn toàn an toàn. NLP không phải liệu pháp y khoa mà là phương pháp khai vấn, đi sâu vào tiềm thức giúp bạn làm chủ trải nghiệm và giải pháp của chính mình.
5. Bao lâu thì thấy hiệu quả với Coaching NLP?
Nhiều thân chủ cảm nhận sự thay đổi ngay trong buổi coaching đầu tiên, vì NLP tác động trực tiếp đến cấu trúc tư duy và ngôn ngữ.
Đặt lịch coaching và tìm hiểu thêm về bộ môn NLP tại đây
